Als we praten over het brein, dan denken we meestal aan wat we de cortex noemen. Je brein bestaat uit drie lagen, en de cortex is daarvan de bovenste. Zij is gewelfd, omdat ze anders niet in je schedel zou passen. We delen de cortex op in kwabben die elk een eigen specialisatie hebben. Laten we een korte reis door je cortex maken. De achterhoofdskwab is de plek waarmee je kunt zien. Ze staat in verbinding met je ogen, of beter gezegd: je ogen zijn uitstulpingen van je achterhoofdkwab. Je ziet niet wat buiten je gebeurt, maar je ziet het plaatje dat je achterhoofdkwab maakt. Waarschijnlijk is dat plaatje niet compleet, en selecteert je brein. Die selectie vindt al plaats in je ogen. De temporaalkwab heeft als specialisatie: gehoor, taal en geheugen. Beschadiging ervan kan leiden tot taal- en spraakproblemen zoals afasie. De pariëtaalkwab die onder je kruin zit, is de specialist in ruimtelijke oriëntatie (waar ben ik?) en is de plek waar alle lichamelijke indrukken (tast en pijnsensaties) binnenkomen. Ze combineert deze informatie en zorgt ervoor dat je je stabiel
kunt voortbewegen. Dan hebben we nog de frontaalkwab, het pronkstuk van de cortex. De frontaalkwab heeft namelijk een heel speciale functie: redeneren. We noemen de frontaalkwab daarom ook het rationele brein. Lange tijd werd gedacht dat dit vermogen alleen voor mensen is weggelegd. Maar inmiddels is duidelijk, dat dit niet het geval is. We kunnen wel stellen, dat de mens als soort de grootste frontaalkwab heeft. Je frontaalkwab zorgt voor de aansturing van je gedrag en is het coördinatiecentrum. In het voorste deel (de prefrontaalkwab) zitten de executieve functies opgeslagen. Deze stellen het brein in staat om zichzelf te reguleren: impulscontrole (het onderdrukken van emoties), werkgeheugen (informatie vasthouden), aanpassing aan verandering (flexibiliteit), en vooruitdenken (planning). Je zou de prefrontaal cortex kunnen zien als de directiekamer van je brein. Alle informatie uit de andere hersendelen en kwabben komen erbinnen, en de directie kan op de binnenkomende berichten een beleid uitstippelen. Of dat beleid dan ook weer wordt uitgevoerd, is niet altijd duidelijk.
Je frontaalkwab heeft twee kwaliteiten, die haar erg interessant maken. Allereerst zit er een soort verhalen-maker in. Je gedrag is niet altijd even logisch en consistent. Dat is lastig voor je brein, en daarom probeert de verhalen-maker orde op zaken te stellen. Hij maakt van de dingen die je doet een logisch geheel, zodat je je leven kunt beschrijven als een verhaal. Als iemand je de vraag stelt ‘Wie ben je nou eigenlijk?’, dan komt dat verhaal er netjes uit. Die verhalen-maker kan natuurlijk alleen zijn werk goed doen, door selectief te zijn en door leugentjes om bestwil te gebruiken. Wij ervaren onszelf daardoor als rationele wezens, terwijl we dat niet echt zijn. Dit valt ons bij onszelf niet op. Wel bij andere mensen, en dan vooral bij mensen die we gestoord noemen. Dat is misschien jammer, maar zo is uiteindelijk ook de psychologie ontstaan. Psychologen gingen de vreemde reacties van andere mensen onderzoeken, niet die van henzelf. Je frontaalkwab is ook in staat, om vragen te stellen die onbeantwoordbaar zijn. Een voorbeeld daarvan is de vraag: Wat is de zin van mijn leven? Het is zeer de vraag of er een bedoeling achter de evolutie zit, althans een bedoeling die verdergaat dan leven zelf. Maar op de een of andere wijze is dat iets waar je brein geen genoegen mee neemt. Het blijft zich pijnigen met een vraag, die geen algemeen antwoord kan opleveren . De verknochtheid aan een diepere zin heeft tot gevolg, dat het leven voor ons een raadsel is en blijft, waar je als mens een eigen antwoord op moet geven. En dan is het plezierig om te weten, dat je brein je in staat stelt om je daar een leven lang mee bezig te houden. Tijdens dit leven dus geen reden voor verveling.